W upierzeniu nierozłączek można znaleźć dwa różne pigmenty: eumelaninę (pigment należący do grupy melanin) i psittacine, czyli psittakofulwiny.
Melaniny
Eumelanina i feomelanina nazywamy melaninami. Te melaniny są prawdopodobnie najbardziej rozpowszechnionymi pigmentami u ptaków i różnych innych gatunków zwierząt. Melaniny można znaleźć nawet u ludzi. Kolor naszych włosów i skóry zależy od ilości i rodzaju zawartej w nich melaniny. Eumelanina jest brązowym lub czarnym pigmentem, który dba o kolor włosów i skóry u większości osób (nie rudych). Ale także nasze oczy zawierają eumelaninę. Źrenice większości ludzi są czarne. Ten czarny kolor jest spowodowany przez eumelaninę za okiem (naczyniówkę). Typy rudowłose mają więcej żółto-czerwonego pigmentu feomelaniny w skórze i włosach.
Głównym zadaniem eumelaniny u ludzi jest ochrona skóry przed działaniem światła ultrafioletowego. Promienie UV powodują powstawanie dodatkowych melanocytów w skórze. Te melanocyty rozprzestrzeniają się dalej i dzielą, aby jeszcze lepiej chronić skórę. To tłumaczy między innymi nasz brązowy kolor skóry po opalaniu. Eumelanina stanowi istotną ochronę dla oczu i skóry, zarówno u ludzi, jak i zwierząt, a zatem także u nierozłączek.
Melaniny u ptaków
U ptaków melaniny można znaleźć w oczach, stopach, skórze i oczywiście piórach. Te melaniny określają w dużej mierze kolor piór. Generowanie tego pigmentu jest dość złożone. W skórze ptaka znajdują się komórki, które wytwarzają te melaniny (eumelaninę i/lub feomelaninę). Komórki te nazywane są melanocytami lub komórkami pigmentowymi.
Eumelanina
U nierozłączek enzym tyrozynaza wytwarza tylko eumelaninę. Tak więc nierozłączki nie mają w swoich piórach feomelaniny. Jeśli proces przebiega normalnie i czarne ziarna eumelaniny są całkowicie uformowane, granulki eumelaniny osadzają się w piórach. Enzym tyrozynaza składa się u ptaków z 529 aminokwasów. Każdy aminokwas składa się z trzech różnych zasad, co daje 1587 różnych zasad (529 x 3). Jest to genialny system, ale oznacza to również, że w wyniku podwojenia DNA podczas podziału komórki mogą powstać błędy (mutacje).
Główne odchylenia w eumelaninie
Mutacje eumelaniny można podzielić na trzy kategorie. Są to rodzaje albinizmu, „rozcieńczenia” (dilution) i leucyzmu.
Najbardziej znane typy albinizmu to bez wątpienia typy ino. U nierozłączek występują dwa typy ino: albinizm sprzężony z płcią (SL ino) i autosomalny albinizm recesywny (NSL ino).
Poza ino znane są inne rodzaje albinizmu. Na przykład jakość matryc może być zachwiana również w mutacji pale fallow. Powoduje to jakościową redukcję eumelaniny.
Inną możliwością jest to, że kolor nie stanie się całkowicie czarny podczas syntezy pigmentu. Można to zaobserwować na przykład w mutacji cynamon - ostatnia faza tworzenia eumelaniny zostanie pominięta. W efekcie końcowym produktem będzie „brązowa” eumelanina.
Typową cechą mutacji ino jest redukcja eumelaniny zarówno w tkankach ciała, jak i w piórach, w porównaniu z dwiema innymi grupami. Innymi słowy, mogą, ale nie muszą stracić eumelaninę w oczach, skórze, stopach, dziobie i pazurkach.
Niektóre rodzaje albinizmu mają normalny kolor oczu. Tak jest np. w pastelach. Inne ptaki mogą się urodzić z odmiennym kolorem oczu, który ciemnieje po kilku dniach lub nawet tygodniach. Jak widać, możliwych jest wiele mutacji.
Istnieje również tzw. „rozcieńczenie” (rozrzedzenie) eumelaniny. Jest to spowodowane defektem dystrybucji (transportu) eumelaniny. Mówiąc prościej: wszystkie granulki eumelaniny tworzą się normalnie, ale nie docierają do piór. Tak jest na przykład w przypadku mutacji dominant edged i dilute.
Inną możliwością jest to, że podczas transportu normalnie uformowanych granulek coś pójdzie nie tak. Dzieje się tak na przykład w mutacji dilute. Rozcieńczenie eumelaniny nie wpływa na tkanki. Proces osadzania w oczach, skórze i innych tkankach różni się od tego w piórach. Wada pojawia się, gdy kompletne ziarno eumelaniny jest transportowane do pióra.
Trzecim typem mutacji eumelaniny jest leucyzm. Różne typy szeków są spowodowane leucyzmem. Nie jest to związane z tyrozynazą i tworzeniem lub zabarwieniem macierzy. W leucyzmie melanocyty w niektórych obszarach skóry praktycznie nie występują. Jeśli te komórki pigmentowe nie są obecne w skórze, pigment nie zostanie osadzony. U szeka recesywnego występuje defekt w rozmieszczeniu komórek pigmentowych. W rezultacie do skóry dociera zbyt mało lub w niektórych obszarach wcale nie docierają melanocyty.
U szeka dominującego niektóre segmenty skóry zostały zmienione genetycznie w taki sposób, że komórki pigmentowe nie mogą tam pozostawać, a nawet obumierają. W obszarach piór szek nie osadziła się absolutnie żadna matryca. Są to tak zwane obszary amelanotyczne (bez pigmentu), są „puste”. Nie ma nawet bezbarwnych matryc melanosomalnych.
Podsumowując, istnieją trzy możliwe sposoby, dzięki którym depozyt eumelaniny w piórze może się zmienić:
- Uszkodzenie metabolizmu produkcji eumelaniny powoduje albinizm;
- Uszkodzenie sterowania transportem ziaren eumelaniny do pożądanych obszarów upierzenia powoduje rozrzedzenie (rozcieńczenie) pigmentu eumelaniny (dilute);
- Uszkodzenie lub brak komórek odpowiedzialnych za produkcję eumelaniny powoduje leucyzm.
Mówiąc obrazowo, można pomyśleć o całym procesie w następujący sposób.
W skórze znajdują się komórki pigmentowe (melanocyty). To fabryka, w której kładzie się podwaliny pod ziarno eumelaniny. Następnie z kilku białek tworzy się puste opakowanie. Jeśli coś pójdzie nie tak: albo nie ma komórek pigmentowych (fabryk), albo źle funkcjonują, to mamy do czynienia z leucyzmem.
Jeśli „fabryka” (komórka pigmentowa) wykonała swoją pracę prawidłowo i "opakowanie" jest nienaruszone, "malarz" (tyrozynaza) rozpoczyna pracę. Zadaniem tej tyrozynazy jest zabarwienie pustego opakowania w czarne ziarno eumelaniny. Jeśli coś pójdzie nie tak w tej fazie, mamy do czynienia z rodzajem albinizmu. Ponieważ wszystko nadal zachodzi w tkankach miękkich, może to również mieć wpływ na kolor oczu, stóp i pazurków.
Jeśli ten etap przebiega bez żadnych problemów, a ziarno pigmentu jest w pełni ukończone i czarne, rozpoczyna się ostatni etap: transport gotowego ziarna czarnej eumelaniny do pióra. Jeśli coś pójdzie nie tak, mówimy o rozcieńczeniu (dilute). Ponieważ w tym przypadku wszystkie procesy przebiegały prawidłowo w skórze, rozcieńczenie nie wpływa na kolor oczu i stóp.
Psittakofulviny (psittacina)
W przeciwieństwie do większości gatunków ptaków, w których karotenoidy powodują ubarwienie czerwone, żółte i pomarańczowe, wyjątkiem są papugi, a co za tym idzie również nierozłączki. Zamiast karotenoidu w piórach papug znajdziemy inny pigment barwny, który odpowiada za odcienie czerwieni, żółci i pomarańczy. Zostało to już naukowo ustalone przez Krukenberga w 1883 roku. Nazwał on ten pigment psittakofulwiną. W latach 1936, 1937 i 1942 Volker wielokrotnie to badał i potwierdzał. Pomimo tego, że jest to znane od ponad 120 lat, wciąż są autorzy artykułów w czasopismach hobbystycznych, którzy upierają się, by nazywać to karotenoidami w piórach. Wyjaśnijmy więc raz na zawsze, że u papugowatych, a więc również u nierozłączek, w piórach nie ma karotenoidu tylko psittacina.
Wiadomo, że u kanarków na kolor karotenoidu w upierzeniu mogą wpływać niektóre składniki odżywcze. Pigmenty karotenoidowe są wchłaniane przez ptaki wraz z pokarmem. Poprzez przewód pokarmowy przedostają się do krwiobiegu, skąd substancja może bezpośrednio lub pośrednio osadzać się w rosnącym piórze.
Psittacina, w przeciwieństwie do karotenoidów, nie zależy lub nie mają na nią wpływu wchłaniane pigmenty. Papugi mają zdolność wchłaniania karotenoidów w metabolizmie, ale nie wykorzystują zaabsorbowanych pigmentów (w tym przypadku karotenoidów) do osadzania ich w piórach. Innymi słowy, w przeciwieństwie do kanarków, na czerwoną, żółtą lub pomarańczową psittacine w piórach papug nie można wpływać poprzez podawanie pewnych składników odżywczych i pigmentów. Bajka, która niestety istnieje od dziesięcioleci. Obecność zbyt dużej ilości czerwonego koloru w normalnie żółtych piórach klatki piersiowej Agapornis personatus jest często przypisywana marchwi w pokarmie jajecznym. Tak nie jest. Inni próbowali uzyskać więcej czerwieni w niektórych obszarach piór w masce Agapornis roseicollis, podając im sok z marchwi. Niestety dla nich, ale na szczęście dla ptaków, to nie działa.
Opracowano na podstawie książki : "Lovebirds Compendium" - 2016 - Dirk Van den Abeele
